A tendencia e atributos do concepto epistémico “Galicia” despois do Estatuto de autonomía: o caso Scopus

Javier Seijo Villamizar
Resumo

Galicia destaca por ser un referente fundamental para a nova produción científica máis avanzada. Este logro, tras un longo período de ostracismo político e cultural, supuxo un proceso político e social de actuación por un ben social común: o recoñecemento da cultura galega, a xeración de institucións propias e un marco político-administrativo de gobernanza multinivel. Actualmente, o termo Galicia está interrelacionado cun coñecemento científico interdisciplinario incremental e de primeiro nivel. Scopus, no proceso autonómico galego, foi un aliado para a proxección internacional do coñecemento científico da comunidade galega. De acordo con este marco, o estudo presenta unha análise e divulgación de parte da principal produción científica que se refire a Galicia con títulos expresos.

Detalles do artigo

Biografía da autora ou autor

Javier Seijo Villamizar, Universidade de Santiago de Compostela

Son un científico social e interdisciplinar de Galicia. O meu enfoque da investigación nace do traballo na antropoloxía da pesca, nas Administracións Públicas e do asesoramento a organizacións.

Actualmente, o foco do meu traballo baséase no desenvolvemento da investigación teórica e aplicada para mellorar a resiliencia e a gobernanza das comunidades pesqueiras artesanais e os procesos de xestión, formulación, avaliación e implementación de políticas públicas no ámbito das organizacións.

O problema da democratización, a desigualdade, o benestar humano, a mellora da función administrativa e da xestión público-privada é un tema central no desenvolvemento e interese do meu achegamento ao ámbito científico e da miña investigación académica. Este interese, por outra banda, xorde da experiencia coa investigación práctica e os diálogos, no campo, sobre o contexto do problema. En concreto, estes elementos aparecen na miña traxectoria por ter participado en proxectos innovadores no ámbito das comunidades pesqueiras artesanais e da cidadanía en Galicia entre o 2008 e a actualidade. Unha experiencia que fun adquirindo, entre outras, co traballo desenvolvido con organizacións como AZTI (País Vasco), INAP (España), Xunta de Galicia (Dirección Xeral de Comercio, Dirección Xeral de Avaliación do Desempeño). E, vinculado especificamente ao sector da pesca artesanal, os proxectos teórico-prácticos desenvolvidos coa Fundación Lonxanet para a Pesca Sostible (FLPS), AZTI, e EqualseaLab.

A nivel metodolóxico traballo con metodoloxías mixtas e cun enfoque participativo-transformador e pragmático.

Son licenciado en Ciencias Políticas e doutor pola Universidade de Santiago de Compostela. Desenvolvín investigacións sociais aplicadas nos campos da economía, a ciencia política, a antropoloxía e a socioloxía.

Impulsei o I Congreso de Turismo Costa da Morte-Fin da Terra-Fin do Camiño, tras o accidente do petroleiro Prestige na Costa da Morte. Co Colexio de Ciencias Políticas e a Facultade de Ciencias Políticas de Galicia, organicei e impulsei as "I Xornadas en Historia Política de Galicia".

Liñas de investigación

Difundir, comprender e comprometer a sociedade global en aras do bo goberno, a democratización, a innovación social, a xestión participativa das políticas públicas, o compromiso cos movementos sociais, a sustentabilidade, a cultura cívica e a participación pública, a coxestión adaptativa.

Estudo da innovación, intelixencia colectiva, xestión pública, xestión organizativa, desenvolvemento socioeconómico sostible, equidade e desigualdade.

Procesos de goberno sostible e equitativo entre actores.

Conflito e principios de cooperación de bens comúns na xestión dos recursos naturais.

Análise cualitativa e interpretativa na xestión da acción social, interacción e estruturas sociais.

Análise, estudo e difusión de enfoques estruturais e dialogados na xestión dos bens comúns naturais e sociais.

Análise discursiva, temática e de redes de crenzas baseada no coñecemento ecolóxico local entre, dende e para actores, partes interesadas e organizacións.

Publicacións

    Blue Inequity and Justice: Attributes and Trends in the Mainstream Literature of EU Countries (en proceso de revisión).

    Gobernanza e educación ambiental como instrumentos para fortalecer a pesca artesanal: o caso da Fundación Lonxanet, ISBN 978-84-18167-69-0 .

    A desigualdade de xénero no marco da gobernanza democrática, ISBN 978-84-19155-73-3, pp. 175-184.

    Unha aproximación ao consenso das comunidades epistémicas globais na tendencia temática: "Network Society" (en proceso de revisión).

    As políticas de calidade fracasadas na xestión pública: o caso español, ISSN 0718-0241, Vol. 7, Nº. 11, 2009, páxs. 85-129.

    Xénese e formulación da xestión da calidade na Comunidade Autónoma de Galicia, ISSN-e 1887-0279, Vol. 11, Nº. 1, 2016, páxs. 241-270.

Citas

Abrahamson, E. 1991. «Managerial fads and fashions: The diffusion and rejection of innovations», en Academy of Management Review, 16: 586-612. https://doi.10.5465/amr.1991.4279484

Abrahamson, E. 1996a. «Management fashion», en Academy of Management Review, 21(1): 254-285. https://doi.10.5465/amr.1996.9602161572

Abrahamson, E. 1996b. «Management Fashion, Academic Fashion, and Enduring Truths», en The Academy of Management Review, (21)3: 616-618.

Álvarez, S. 1980. Galicia, nacionalidad histórica: causas de su marginación, su perspectiva. Madrid: Editorial Ayuso.

Barros-Dios, J.M., Ruano-Ravina, A., Gastelu-Iturri, J. y Figueiras, A. 2007. «Factors underlying residential radon concentration: Results from Galicia, Spain», en Environmental Research, 103(2): 185-190. https://doi.10.1016/j.envres.2006.04.008

Bastos Boubeta, M.A. 1997. Políticas públicas no ámbeto autonómico (burocracia, la burocracia y la reforma administrativa, un análisis de los procesos burocráticos de institucionalización y sus consecuencias sobre las políticas públicas). Tesis Doctoral. Universidad de Santiago de Compostela.

Bastos Boubeta, M.A. 2001. «Clientelismo e gobernanza: Unha análise da funcionalidade do clientelismo», en Revista de pensamento do Eixo Atlántico, 8: 167-177.

Berkes, F., Colding, J. y Folke, C. 2000. «Rediscovery of traditional ecological knowledge as adaptive management», en Ecological Applications, 10(5): 1251-1262. https://doi.10.1890/1051-0761

Blanco-Chao, R., Pérez-Alberti, A., Trenhaile, A.S., Costa-Casais, M. y Valcárcel-Díaz, M. 2007. «Shore platform abrasion in a para-periglacial environment, Galicia, northwestern Spain», en Geomorphology, 83(1-2): 136-151. https://doi.10.1016/j.geomorph.2006.06.028

BOE (Boletín Oficial del Estado). 1978. BOE 29 diciembre 1978, n. 311. Constitución Española.

Boillot, G., Grimaud, S., Mauffret, A., Mougenot, D., Kornprobst, J., Mergoil-Daniel, J. y Torrent, G. 1980. «Ocean-continent boundary off the iberian margin: A serpentinite diapir west of the Galicia bank», en Earth and Planetary Science Letters, 48(1): 23-34. https://doi.10.1016/0012-821X(80)90166-1

Boillot, G., Recq, M., Winterer, E.L., Meyer, A.W., Applegate, J., Baltuck, M., (…) y Williamson, M. 1987. «Tectonic denudation of the upper mantle along passive margins: A model based on drilling results (ODP leg 103, western Galicia margin, Spain)», en Tectonophysics, 132(4): 335-342. https://doi.10.1016/0040-1951(87)90352-0

Bouzas Lorenzo, R. 1999. Análisis organizativo de la Administración de una Comunidad Autónoma: Xunta de Galicia 1982-1997. Tesis Doctoral. Universidad de Santiago de Compostela.

Bronfman, S.V. 2011. «Comunidades de práctica», en Educar, 47(1): 51-68. Disponible en: https://www.raco.cat/index.php/Educar/article/download/244622/327644 (10/09/22)

Bukve O. 2019. «The Logic and Methodological Rules of Reconstruction», en Designing Social Science Research. Cham: Palgrave Macmillan. https://doi.10.1007/978-3-030-03979-0_4

Calvo de Anta, R., Luís Calvo, E., Casás Sabarís, F., Galiñanes Costa, J.M., Matilla Mosquera, N., Vázquez, F.M., Camps Arbestain, M. y Vázquez García, N. 2015. «Soil organic carbon in northern spain (Galicia, Asturias, Cantabria and País Vasco)», en Spanish Journal of Soil Science: SJSS, 5(1): 41-53. https://doi.10.3232/SJSS.2015.V5.N1.04

Carrasco, J.M., Pérez-Gómez, B., García-Mendizábal, M.J., Lope, V., Aragonés, N., Forjaz, M.J., Guallar-Castillón, P., López-Abente, G., Rodríguez-Artalejo, F. y Pollán, M. 2007. «Health-related quality of life and mental health in the medium-term aftermath of the Prestige oil spill in Galiza (Spain): A cross-sectional study», en BMC Public Health, 7. https://doi.10.1186/1471-2458-7-2454

Castelao, A.R. 2012. Sempre en Galiza (Vol. I, II). Santiago de Compostela: Editorial Galaxia.

Castro Iglesias, M.A., Pedreira, J.D., de Miguel, J., Alonso, C., Sánchez Mozo, M.P. y Coiradas, A. 1988. «Epidemiological aspects of human immunodeficiency virus infection in the galician community», en Medicina Clínica, 91(11): 406-408.

Castro-Hermida, J.A., González-Losada, Y.A. y Ares-Mazás, E. 2002. «Prevalence of and risk factors involved in the spread of neonatal bovine cryptosporidiosis in Galicia (NW Spain)», en Veterinary Parasitology, 106(1): 1-10. https://doi.10.1016/S0304-4017(02)00036-5

Chao, R.B., Casais, M.C., Cortizas, A.M., Alberti, A.P. y Trenhaile, A.S. 2003. «Evolution and inheritance of a rock coast: Western Galicia, northwestern Spain», en Earth Surface Processes and Landforms, 28(7): 757-775. https://doi.10.1002/esp.496

Corbelle-Rico, E., Crecente-Maseda, R. y Santé-Riveira, I. 2012. «Multi-scale assessment and spatial modelling of agricultural land abandonment in a european peripheral region: Galicia (Spain), 1956-2004», en Land use Policy, 29(3): 493-501. https://doi.10.1016/j.landusepol.2011.08.008

Crecente, R., Alvarez, C. y Fra, U. 2002. «Economic, social and environmental impact of land consolidation in Galicia», en Land use Policy, 19(2): 135-147. https://doi.10.1016/S0264-8377(02)00006-6

Creswell, J.W. y Plano, V.L. 2011. Desgining and condcting mixed methods research (2ª ed.). Thousand Oaks: Sage Publishing.

Denzin, N. 1989. The research Act. A Theorical Introduction to Sociological Methods (3ª ed. rev.). New Jersey: Prentice Hall.

DOGA (Diario Oficial de Galicia). 2022. Estructura. Disponible en: https://www.xunta.gal/diario-oficial-galicia/buscarAnunciosPublico.do;jsessionid=9wiomlWyNMndQek2hAjvxfmJSu9zs8P19WY-EVK4eLkp1UrBFsKX!1996719072!1417957551?method=cargarListado (10/09/22)

Duineveld, G.C.A., Lavaleye, M.S.S. y Berghuis, E.M. 2004. «Particle flux and food supply to a seamount cold-water coral community (Galicia bank, NW Spain)», en Marine Ecology Progress Series, 277: 13-23. https://doi.10.3354/meps277013

Figueiras, F.G., Labarta, U. y Fernández Reiriz, M.J. 2002. «Coastal upwelling, primary production and mussel growth in the Rías Baixas of Galicia», en Hydrobiologia, 484: 121-131. https://doi.10.1023/A:1021309222459

Filgueiras, A.V., Lavilla, I. y Bendicho, C. 2004. «Evaluation of distribution, mobility and binding behaviour of heavy metals in surficial sediments of Louro river (Galicia, Spain) using chemometric analysis: A case study», en Science of the Total Environment, 330(1-3): 115-129. https://doi.10.1016/j.scitotenv.2004.03.038

Freire, J. y García-Allut, A. 2000. «Socioeconomic and biological causes of management failures in european artisanal fisheries: The case of Galicia (NW Spain)», en Marine Policy, 24(5): 375-384. https://doi.10.1016/S0308-597X(00)00013-0

García-Allut, A. 1994. Estrategias económicas, innovación tecnológica y territorialidad en las comunidades pesqueras de Lira y Muxía. Tesis Doctoral. Departamento de Filosofía y Antropología. Universidad de Santiago.

Garín-Muñoz, T. 2009. «Tourism in Galicia: Domestic and foreign demand», en Tourism Economics, 15(4): 753-769. https://doi.10.5367/000000009789955107

Giddens, A. 1995/1984. La constitución de la sociedad. Bases para la teoría de la estructuración. Buenos Aires: Amorrortu.

Grossi, M.E. 2018. «Linguistic mediation as part of migrant linguistic practices: The provision of interpreting services in the galician community in Hanover, Germany», en Revista Internacional de Linguistica Iberoamericana, 16(1): 13-40.

Henderson, J., Escobar, O. y Revell, P. 2020. «Public value governance meets social commons: community anchor organisations as catalysts for public service reform and social change?», en Local Government Studies, 47(6). https://doi. 10.1080/03003930.2020.1787164

Held, D. 2006. Modelos de democracia. Madrid: Alianza Editorial.

Iacobus. 2022. Galicia. Disponible en: https://iacobus.usc.es/search*gag/?searchtype=t&SORT=D&searcharg=Galicia&searchscope=1 (10/09/22)

Iglesias, G., López, M., Carballo, R., Castro, A., Fraguela, J.A. y Frigaard, P. 2009. «Wave energy potential in Galicia (NW Spain)», en Energy, 34(11): 2323-2333. https://doi.10.1016/j.renene.2009.03.030

Iglesias, R., Paramá, A., Álvarez, M.F., Leiro, J., Fernández, J. y Sanmartín, M.L. 2001. «Philasterides dicentrarchi (Ciliophora, scuticociliatida) as the causative agent of scuticociliatosis in farmed turbot Scophthalmus maximus in Galicia (NW Spain)», en Diseases of Aquatic Organisms, 46(1): 47-55. https://doi.10.3354/dao046047

Keating, M. 2001. «Rethinking the region: Culture, institutions and economic development in catalonia and Galicia», en European Urban and Regional Studies, 8(3): 217-234. https://doi.10.1177/096977640100800304

Kelley, H. 1991. «Unwed mothers and household reputation in a spanish galician community», en American Ethnologist, 18(3): 565-580. https://doi.10.1525/ae.1991.18.3.02a00080

Lex.gal 2022. Dereito galego consolidado. Disponible en: https://www.lex.gal/galilex?p_p_id=galilex_WAR_galilexportlet&p_p_lifecycle=1&p_p_state=normal&p_p_col_id=column-1&p_p_col_count=2 (10/09/22)

Lourido, A., Moreira, J. y Troncoso, J.S. 2008. «Assemblages of peracarid crustaceans in subtidal sediments from the Ría de Aldán (Galicia, NW Spain)», en Helgoland Marine Research, 62(4): 289-301. https://doi.10.1007/s10152-008-0116-9

Manatschal, G. y Bernoulli, D. 1999. «Architecture and tectonic evolution of nonvolcanic margins: Present-day Galicia and ancient Adria», en Tectonics, 18(6): 1099-1119. https://doi.10.1029/1999TC900041

Martínez, L.V. 2018. «Spanish Civil War and recruitment in the Galician community in Argentina: the Acción Gallega de Caballeros de Santiago», en Cuadernos de estudios gallegos, 65(131): 377-401 https://doi.10.3989/ceg.2018.131.13

Martínez-Herrera, E. 2002. «From nation-building to building identification with political communities: Consequences of political decentralisation in Spain, the Basque Country, Catalonia and Galicia, 1978-2001», en European Journal of Political Research, 41(4): 421-453. https://doi.10.1111/1475-6765.00018

Meilán Gil, J.L. 1980. El Estatuto gallego: por fin unha terra nosa. Madrid: Editorial Latina.

Miranda, D., Crecente, R. y Alvarez, M.F. 2006. «Land consolidation in inland rural Galicia, N.W. Spain, since 1950: An example of the formulation and use of questions, criteria and indicators for evaluation of rural development policies», en Land use Policy, 23(4): 511-520. https://doi.10.1016/j.landusepol.2005.05.003

Monteagudo, H. y Muniain, F.R. 2020. «Language and migration. the sociolinguistic and glottopolitical dynamics of the galician community in Buenos Aires from the nineteenth century to the present day», en Journal of Multilingual and Multicultural Development, 41(1): 97-107. https://doi.10.1080/01434632.2019.1621878

O'Rourke, B. y Ramallo, F. 2013. «Competing ideologies of linguistic authority amongst new speakers in contemporary Galicia», en Language in Society, 42(3): 287-305. https://doi.10.1017/S0047404513000249

Otero, X.L., Vidal-Torrado, P., Calvo De Anta, R.M. y Macías, F. 2005. «Trace elements in biodeposits and sediments from mussel culture in the Ría de Arousa (Galicia, NW Spain)», en Environmental Pollution, 136(1): 119-134. https://doi.10.1016/j.envpol.2004.11.026

Pestoni, C., Lareu, M.V., Rodríguez, M.S., Muñoz, I., Barros, F. y Carracedo, A. 1995. «The use of the STRs HUMTH01, HUMVWA31/A, HUMF13A1, HUMFES/FPS, HUMLPL in forensic application: Validation studies and population data for Galicia (NW Spain)», en International Journal of Legal Medicine, 107(6): 283-290. https://doi.10.1007/BF01246874

Pintos, J.L. 1995a. «Orden social e imaginarios sociales (una propuesta de investigación)», en Papers. Revista de Sociología, 45: 101-127. https://doi.10.5565/rev/papers.1761. https://papers.uab.cat/article/view/v45-de-cea-naharro

Pintos, J.L. 1995b. Los imaginarios sociales. La nueva construcción de la realidad social. Madrid: Sal Terrae.

Pita, P., García-Allut, A. y Villasante, S. 2018. «The role of marine stakeholders in the co-production of scientific knowledge: lessons from Galicia (NW Spain)», en F. Briand (ed.), CIESM Monograph 50 - Engaging marine scientists and fishers to share knowledge and perceptions - Early lessons. Monaco y Paris: CIESM Publisher.

Puente, X., Villares, R., Carral, E. y Carballeira, A. 1996. «Nacreous shell of Mytilus galloprovincialis as a biomonitor of heavy metal pollution in Galiza (NW Spain)», en Science of the Total Environment, 183(3): 205-211. https://doi.10.1016/0048-9697(96)05066-8

Rebium (Red de bibliotecas universitarias españolas). 2022. Galicia. Disponible en: https://rebiun.baratz.es/rebiun/search?start=0&rows=12&fq=msstored_mlt155&fv=&q=Galicia (10/09/22)

Rodil, R., Quintana, J.B., Concha-Graña, E., López-Mahía, P., Muniategui-Lorenzo, S. y Prada-Rodríguez, D. 2012. «Emerging pollutants in sewage, surface and drinking water in Galicia (NW Spain)», en Chemosphere, 86(10): 1040-1049. https://doi.10.1016/j.chemosphere.2011.11.053

Santás-Miguel, V., Díaz-Raviña, M., Martín, A., García-Campos, E., Barreiro, A., Núñez-Delgado, A., (…) y Fernández-Calviño, D. 2020. «Medium-term influence of tetracyclines on total and specific microbial biomass in cultivated soils of Galicia (NW Spain)», en Spanish Journal of Soil Science, 10(3): 218-232. https://doi.10.3232/SJSS.2020.V10.N3.05

Schaff, A. 1967. Lenguaje y conocimiento. México: Grijalbo.

Schaff, A. 1982/1971. Historia y verdad (11ª ed.). México: Grijalbo.

Seijo-Villamizar, J. 2022. Administración Pública, gobernanza e innovación democrática. El caso de la formulación de la política de cogestión paritaria en la reserva marina Os Miñarzos (Carnota, NW de España, A Coruña, Galicia). Tesis Doctoral. Universidad de Santiago de Compostela.

Somoza, L., Ercilla, G., Urgorri, V., León, R., Medialdea, T., Paredes, M., González, F.J. y Nombela, M.A. 2014. «Detection and mapping of cold-water coral mounds and living Lophelia reefs in the Galicia Bank, Atlantic NW Iberia margin», en Marine Geology, 349: 73-90. https://doi.10.1016/j.margeo.2013.12.017

Stake, R.E. 1998/1995. Investigación con estudio de casos. Madrid: Ediciones Morata, S.L.

Taberner Guasp, J. 2008. Sociología y Educación. El sistema educativo en sociedades modernas. Funciones, cambios y conflictos (4ªed.). Madrid: Tecnos.

Tilly, Ch. 2010. Democracia. Madrid: Akal.

Todostuslibros. 2022. Galicia. Disponible en: https://www.todostuslibros.com/busquedas?titulo=galicia (08/06/22)

Trasar-Cepeda, C., Gil-Sotres, F. y Leirós, M.C. 2007. «Thermodynamic parameters of enzymes in grassland soils from Galicia, NW Spain», en Soil Biology and Biochemistry, 39(1), 311-319. https://doi.10.1016/j.soilbio.2006.08.002

Trenhaile, A.S., Pérez Alberti, A., Martínez Cortizas, A., Costa Casais, M. y Blanco Chao, R. 1999. «Rock coast inheritance: An example from Galicia, northwestern Spain», en Earth Surface Processes and Landforms, 24(7): 605-621. https://doi.10.1002/(SICI)1096-9837(199907)24:7<605::AID-ESP977>3.0.CO;2-1

Van Ekc, N.J. y Waltman, L. 2019. VOSviewer versión 1.6.13. Manual Disponible en: https://www.vosviewer.com/ (10/09/22)

Vega, J.A., Fernández, C. y Fonturbel, T. 2005. «Throughfall, runoff and soil erosion after prescribed burning in gorse shrubland in Galicia (NW Spain)», en Land Degradation and Development, 16(1): 37-51. https://doi.10.1002/ldr.643

Vilas Nogueira, X., Máiz Suárez, R., Caamaño Domínguez, F. y Rivera Otero, X. 1994. O sistema político galego (1ª ed.). Salamanca: Edicións Xerais.

Villalba, A., Mourelle, S.G., Carballal, M.J. y López, C. 1997. «Symbionts and diseases of farmed mussels Mytilus galloprovincialis throughout the culture process in the rias of Galicia (NW Spain)», en Diseases of Aquatic Organisms, 31(2): 127-139. https://doi.10.3354/dao031127

Villares, R., Carral, E., Lorenzana, F. y Mosquera, E.L. 2007. «Drift-seaweed evaluation for fertilizer use in Galiza (Northwest Spain): Tissue elemental characterization and site-sampling differences», en Journal of Sustainable Agriculture, 31(1): 45-60. https://doi.10.1300/J064v31n01_06

Villasante, S., Guyader, O., Pita, C., Frangoudes, K., Macho, G., (…) y Moreno, A. 2017. Social Transformation of Marine Social-Ecological Systems. ICES Report. Recuperado de https://www.ices.dk/community/groups/Documents/WGRMES/ICES%20Science%20Fund%20Report_Social%20transformations_07_2017.pdf (4/06/2021).

Villasante, S., Tubío, A., Gianelli, I., Pita, P. y García-Allut, A. 2021. «Ever changing times: Sustainability transformations of galician small-scale fisheries», en Frontiers in Marine Science, 8. https://doi:10.3389/fmars.2021.712819

Yanow, D. 1996. How Does a Policy Mean? Interpreting Policy and Organizational Actions. Washington, DC: Georgetown University Press.

Palabras chave:
Galicia, Estatuto de autonomía, gobernanza multinivel, investigación, democracia
Artigos máis leídos do mesmo autor/a